Mülteciler Almanya’da Nasıl Çalışma Yolu ile Oturum İzni Nasıl Alabilir?

Almanya’ya uzun yıllar önce iltica başvurusunda bulunmuş birçok kişi, süreci halen devam ederken yasal çalışma izni alarak istihdama katılabilmektedir. Bu durumda en sık sorulan soru ise: “Resmî olarak çalışıyor ve vergimi ödüyorum; bu durumda Almanya’da oturum izni alabilir miyim?” 2023 yılında yürürlüğe giren Yeni Nitelikli İş Gücü Göç Yasası çerçevesinde, belirli bir tarihten önce Almanya’ya iltica başvurusunda bulunmuş, gerekli mesleki yeterliliğe sahip olan ve nitelikli bir işte çalışan kişilerin, çalışma temelli oturum izni alma imkânı mevcuttur.

Kimler Çalışma Yolu ile Oturum İzni Alabilir?

Almanya’da çalışma yoluyla oturum elde etmek isteyen mültecilerin, 18 Kasım 2023 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Nitelikli Göç Yasası (Fachkräfteeinwanderungsgesetz), İkamet Yasası’nın (Aufenthaltsgesetz) §18a, §18b veya §19c gibi maddelerinde ve İkamet Yasası §10. madde 3. fıkrasında belirtilen şartları karşılamaları gerekir. Bu maddeler kapsamında en önemli koşul, 29 Mart 2023 tarihinden önce ülkeye giriş yapmış olmak, Almanya’dan ayrılmadan kalmaya devam etmek ve ilticanın BAMF, Mahkeme veya Üst Mahkemede hala devam ediyor olması. İltica başvurusunda bulunanlar için giriş tarihi, parmak izi verildiği gün olarak kabul edilir. Lisans ve yükseköğrenim mezunları genellikle İkamet Yasası’nın §18b maddesi kapsamında değerlendirilirken; ön lisans, meslek lisesi, ustalık veya kalfalık belgesine sahip olan kişiler §18a maddesinden yararlanabilir. Ayrıca, son 5 yıl içinde farklı bir alanda en az 2 yıl sigortalı olarak çalışmış olan bireyler için §19c maddesi kapsamında oturum izni alma imkânı bulunmaktadır. Örneğin, öğretmenlik mezunu olup Türkiye’de ofis işinde yeterli tecrübeye sahip bir kişi, bu ofis mesleği üzerinden İkamet Yasası §19c’ye başvurarak oturum talep edebilir. Çalışma temelli oturumda sadece süresiz nitelikli iş sözleşmesine (Festvertrag) sahip olmak veya sosyal yardım almamak tek başına yeterli sayılmaz; kişinin yasal ikamet süresine, mesleki yeterliliğine, dil becerisine ve suç kaydının bulunmayışına da bakılır.

Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Belirtilen tarihten önce Almanya’ya giriş yapmış ve yeni yasal düzenlemelerden faydalanmak isteyen kişilerin, gerekli şartları sağlamalarının yanı sıra iltica başvurularını resmi olarak geri çekmeleri gerekmektedir. Bu geri çekme işlemi yalnızca Federal Göç ve Mülteci Dairesi (BAMF) üzerinden yapılabilir. Mahkemeye yapılacak bir geri çekme başvurusu, iltica sürecinizi resmen sona erdirmez; bu durumda sadece davanız kapanmış sayılır. Eğer iltica başvurusu sadece mahkeme üzerinden geri çekilmişse, bu durum ileride ciddi sonuçlar doğurabilir: Size ülkenize geri dönmeniz gerektiği bildirilebilir ve Almanya’yı ve Schengen bölgesini terk etmeniz istenebilir.

Bu Yasa ile Gelenler Ülkelerine Gidip Gelebilirler mi?

İkamet Yasası §18A, §18B veya §19C ile oturum alan kişiler artık mülteci statüsünde değil nitelikli işçi statüsünde oldukları için kendi ülkelerine gidip gelmelerinde bir sakınca yoktur.

29 Mart 2023 Tarihinden Sonra Almanya’ya Gelen Mülteciler Nasıl Çalışma Yolu ile Oturum Alabilirler?

29 Mart 2023 tarihinden sonra Almanya’ya sığınma başvurusunda bulunan kişiler de çalışma yoluyla oturum izni alabilirler. Ancak, 29 Mart 2023’ten önce gelenlerle sonra gelenler arasında önemli bir fark bulunmaktadır: 29 Mart 2023’ten önce gelenler başvurularını Almanya’dan ayrılmadan yapabilirken, bu tarihten sonra gelenlerin öncelikle Schengen yasağı almadan gönüllü olarak ülkelerine dönmeleri gerekmektedir. Daha sonra, kendi ülkelerinden Almanya çalışma vizesi alarak Almanya’ya yasal yollarla geri gelebilirler.

Not: Bu metin, Almanya’da iltica başvurusu yapmış kişilerin nitelikli iş gücü kapsamında oturum izni alabilme imkânları hakkında genel bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır. Bu metin hukuki danışmanlık niteliği taşımaz. Kişisel durumunuza uygun kararlar almadan önce bir avukat, hukukçu veya uzman danışman ile görüşmeniz önemlidir.